Ґріґорій Тарковіч

Ґріґо́рій Тарко́віч (словен. Gregor Tarkovič, укр. Григорій Таркович; 20. октобра 1754, Пасіка, Угорьске кралёвство, днесь Україна, Закарпатьска область — 16. януара 1841, Пряшів, Угорьске кралёвство, днесь Словакія) — быв русиньскый священик, церьковный ієрарх і урядник. Быв першым єпіскопом Пряшівской ґрекокатолицькой єпархії (1816–1841).

Біоґрафія

Народив ся в селї Пасіка (днесь Свалявского раёна Закарпатьской области).

Скінчів Ужгородьску ґімназію і академію у Великім Варадинї. Теолоґічну освіту здобыв у віденьскім Барбареумі. По высвячіню на ґрекокатолицького священика служыв парохіалным священиком в Ужгородї (1797–1803), у тым самім часї учітелёвав в Ужгородьскій ґрекокатолицькій богословскій семінарії. У 1803–1813 роках быв цензором кіріличных выдань у друкарнї Кралёвской універзіты в Будї, пізнїше – вікарём Кошіцького вікаріату Мукачовской ґрекокатолицькой єпархії (1813–1815) і катедралным вікарём у Мукачові (1815). У 1816 р. Тарковіч быв призначеный першым єпіскопом новозаложеной Пряшівской ґрекокатолицькой єпархії, хоць фактічно він повнив задачі єпіскопа аж од 1820 р. Тїсно сполупрацовав з єпіскопом Андріём Бачіньскым в ёго просвітительскых дїях у Мукачовскій єпархії. Як єпіскоп заложыв велику бібліотеку в Пряшові, котра мала тыж книжкы з Російской імперії. Бібліотека была сполочным проєктом Тарковіча і угорьского філантропа Яна Ковача, котрый быв єй першым донатором. Похованый є у кріптї Катедралного храму св. Іоана Хрестителя у Пряшові.

Літературна робота

Тарковіч написав панегірічну оду «Тезоимениству Его Царскаго Высочества, Пресвѣтлейшаго Государя Іосифа, угорскаго палатина» (1805) на честь Йосифа, намістника Угорьска, з присвячінём знамому угорьскому державному діятелёви Ференцови Сечені. Написана в штилї російского поета і науковця 18. ст. Михаіла Ломоносова, ода демонштрує Тарковічово знаня російской културы, котре він здобыв од Івана Орлая, русиньского педаґоґа в Російскій імперії. Ода Тарковіча была знама і в Росії, она ся цітує в першім томі популарной роботы Михаіла Карамзіна «Исторія государства Россійскаго» (1817).

Жерела и одказы

Mykhailo Almashii. Tarkovych, Hryhorii // Paul Robert Magocsi, Ivan Pop (eds.) Encyclopedia of Rusyn History and Culture. — Toronto Buffalo London: University of Toronto Press, 2005. — С. 490. — ISBN 0-8020-3566-3. (русиньскый переклад)
Єпіскоп Тарковіч на сайтї Пряшівской ґрекокатолицькой єпархії
Михал Ґлеваняк. Епархіална бібліотека (1819) як сполочный проєкт пряшівского єпіскопа Ґріґорія Тарковіча (1745-1841) і угорьского філантропа Яна-Батісты Ковача (1764-1834) // Русин 1/2018 і Русин 2/2018. — Пряшів: Русин і Народны новинкы.
Гавриїл Бескид. Формованя першой публічной бібліотекы в часї єпіскопа Ґріґорія Тарковіча // Русин 6/2008. — Пряшів: Русин і Народны новинкы. — С. 3‑4.