Петро Лодій
| Петро Лодій | |
|---|---|
 Увидьте фото | |
| Познатый як | филозоф |
| Уроджѣня | 4 мая 1764 Збой |
| Упокоеня | 10 юнія 1829, 11 юнія 1829 |
| Російска імперія, Санкт-Петербурґ | |
| Научна робота | |
| Сферы наук | філозофія |
| Петро Лодій на Викискладѣ VIAF:305424720; GND:1044562951; Ту можуть быти податкы з Wikidata, не контролованы авторами статѣ | |
Петро Лодій (4. май 1764, Збой – 10. (22) юн 1829, Санкт-Петербурґ) — правник, філозоф, педаґоґ.
Животопис
[едітовати | едітовати жрідло]Отець будучого філозофа быв ґрекокатолицькый священик Дмитро Лодій, парох церкви Св. Миколая в Збою. Днесь тот деревяный храм, поставленый в XVIII. сторочу, перенесеный до музею людовой архітектуры (сканзену) в Бардійовскы Купели.[1]
По штудіях у Великім Варадинї і Львівскім духовнім семінарю Петро Лодій став ся професором у Львові, де быв вызначнов фіґуров серед ученых на універзітї (1787-1802).
В року 1802 Петро Лодій достав пост професора філозофії ай математикы на універзітї Кракова. Позитивный образ професора Лодія з той добы замонтовав до свого познатого роману "Роріоłу" (1904) польскый писатель Стефан Жеромскый. Але ани у Кракові ся довго не завгурив и вже од року 1803 одышов до Санкт-Петербурґу.[1][2]
Того року быв позваный з Австрии до Росії на пост професора по порадї од Івана Орлая и одышов до Санкт-Петербурґу професором лоґікы, метафізікы, моралной філозофії. В «кавзї» професорів Петербургской універзіты (1821) стояв на проґресивній позіції и трафив під подозріня. Наконець, удавач писав, же його преподаваня было філозофскым приготовлїньом возстаня 14. децембра 1825. Петро Лодій быв «знешкодненый» переводом на катедру натуралного права. Вшыткы пробы вернути ся ку преподаваню філозофії зостали безрезултатны.[3]
Петро Лодій умер в Санкт-Петербурґу 1829. року, 65-рочный. Його сын Андрій (1812–1871) зостав вызнамным оперным співаком (ліричный тенор). Знаным співаком (лірико-драматичный тенор) зостав внук ученого, сын Андрія Петровича — тыж Петро Лодій (1852–1920). Сценічну карьеру зробила і донька Петра Андрійовича — Зоя Петрівна Лодій (1886–1957), російска камерна співачка (ліричне сопрано).[1]
Творба
[едітовати | едітовати жрідло]В Санкт-Петербурґу Петро Лодій выдав два фундаменталны высокошколскы учебникы з лоґікы ай права:
- 1815 — Логические наставления, руководствующие к познанию и различению истинного от ложного
- 1828 — Теория общих прав, содержащая в себе философское учение о естественном всеобщем государственном праве
Жрідла
[едітовати | едітовати жрідло]- Биография П. Д. Лодия рос.
- Краєзнавчий словник русинів-українців. Пряшівщина. Упорядник Федір Ковач. — Пряшів: СРУСР, 1999. ISBN 80-85137-15-1 укр.
- Ігор Мельник (15.05.2014). Петро Лодій, філософ (по укр.). Вебсайт Zbruč. https://zbruc.eu/node/22367. [перевірено май 2024].
- Яворскій Ю. А. (1930). П. Д. Лодій въ изображеніи польскаго романиста (по русс.). Общество имени Александра Духновича, Ужгород. https://www.academia.edu/25047936/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96%D0%B9_%D0%AE_%D0%90_%D0%9F_%D0%94_%D0%9B%D0%BE%D0%B4%D1%96%D0%B9_%D0%B2%D1%8A_%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%BE_%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%A3%D0%B6%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8A_1930. [перевірено май 2024].