Націоналный соціалізм

Націонáлный соціалíзм (нїм. Nationalsozialismus), веце знамый під куртов назвов нацíзм — тоталітна ідеолоґія офіціално заведжена діктатуров в Нїмецьку (тзв. Третїй райх) в роках 1920—1930 через Націоналсоціалістічной нїмецькой роботницькой партії (нїм. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP, НСДАП). По приходу до влады в роцї 1933 НСДАП створила політічный режім веденой Адолфом Гітлером, тыж званый націоналным соціалізмом. Націонална соціалістічна ідеолоґія комбінує елементы соціалізму, націоналізму, панґерманізму (преферованя расы перед націёв і ідеёв зъєдиненой ґерманьской Европы), фашізму, расізму (окремо антісемітізму) тай евґенікы.
Побудована Адолфом Гітлером тоталітного штату, яка зачала Другу світову войну, была поражена (1945), а націоналный соціалізм быв засудженый Нюрнберьскым трибуналом (1946) як "злочин против мира і против людства".[1]
Практикы націоналного соціалізму по року 1933 мало чим ся одличують од практик іншых тоталітных режімів (большевицького, маоістьского і подобных), они были напрямованы на заведжіня тоталной партійной контролы над вшыткыма сферами сполоченьского живота ай насаджіня сістемного терору против людей іншакых пересвідчінь.[1]
Література
[едітовати | едітовати жрідло]- Галушко К.Ю.: НАЦИЗМ // Енциклопедія історії України: Т. 7: / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. — К.: В-во "Наукова думка", 2010. — 728 с. Одчитане: 08.09.2020
- Götz Aly: Hitlers Volksstaat. Raub, Rassenkrieg und nationaler Sozialismus. Fischer, Frankfurt am Main 2005, ISBN 3-10-000420-5.
- Kurt Bauer: Nationalsozialismus. Ursprünge, Anfänge, Aufstieg und Fall. Böhlau, Wien [u. a.] 2008, ISBN 978-3-8252-3076-0.
- Wolfgang Benz, Hermann Graml, Hermann Weiß (Hrsg.): Enzyklopädie des Nationalsozialismus. dtv, München 1997 (5. erw. Auflage München 2007, ISBN 978-3-423-34408-1).
- Karl Dietrich Bracher: Die deutsche Diktatur. Entstehung, Struktur, Folgen des Nationalsozialismus. Ullstein, Berlin 1997, ISBN 3-548-26501-4 (Propyläen-Taschenbuch, ungekürzte Ausgabe, auf der Grundlage der 7. Auflage).
- Michael Burleigh: Die Zeit des Nationalsozialismus. Eine Gesamtdarstellung. 2. Auflage, Fischer, Frankfurt am Main 2000, ISBN 3-10-009005-5.
- Michael Burleigh, Wolfgang Wippermann: The Racial State. Germany 1933–1945. Cambridge University Press, 1991, ISBN 0-521-39114-8.
- Richard J. Evans: Das Dritte Reich. 3 Bände:
- Aufstieg. DVA, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-421-05652-8.
- Diktatur. DVA, Frankfurt am Main 2007, ISBN 978-3-421-05653-5.
- Krieg. DVA, Frankfurt am Main 2009, ISBN 978-3-421-05800-3.
- Norbert Frei: Der Führerstaat. Nationalsozialistische Herrschaft 1933 bis 1945. Neuausgabe, Beck’sche Reihe, München 2013, ISBN 978-3-406-64449-8.
- Hermann Graml, Wolfgang Benz, Hans Buchheim, Hans Mommsen (Hrsg.): Der Nationalsozialismus. Studien zur Ideologie und Herrschaft. Fischer-TB, Frankfurt am Main 1993, ISBN 3-596-11984-7.
- Michael Grüttner: Das Dritte Reich. 1933–1939 (= Handbuch der deutschen Geschichte, Band 19). Klett-Cotta, Stuttgart 2014, ISBN 978-3-608-60019-3.
- Walther Hofer (Hrsg.): Der Nationalsozialismus. Dokumente 1933–1945. Fischer Bücherei, Frankfurt am Main 1957, ISBN 3-596-26084-1.
- Ian Kershaw: Der NS-Staat. Geschichtsinterpretationen und Kontroversen im Überblick. Rowohlt Verlag, Reinbek bei Hamburg 1989, ISBN 3-498-03462-6.
- Gerd Krumeich (Hrsg.): Nationalsozialismus und Erster Weltkrieg. Klartext Verlag, Essen 2010, ISBN 978-3-8375-0195-7.
- Franz Neumann: Behemoth. Struktur und Praxis des Nationalsozialismus 1933–1944. Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1984, ISBN 3-596-24306-8.
- Gerhard Paul: Aufstand der Bilder. Die NS-Propaganda vor 1933. 2. Auflage, Bonn 1992, ISBN 3-8012-5015-6.
- Ernst Piper: Kurze Geschichte des Nationalsozialismus von 1919 bis heute. Verlag Hoffmann und Campe, Hamburg 2007, ISBN 978-3-455-50024-0.
- Michael von Prollius: Das Wirtschaftssystem der Nationalsozialisten 1933–1939. Steuerung durch emergente Organisation und Politische Prozesse. Paderborn 2003, ISBN 3-506-76948-0.
- Michael Ruck: Bibliographie zum Nationalsozialismus. Zwei Bände mit CD-ROM. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2000, ISBN 3-534-14989-0.
- Hermann Schmitz: Adolf Hitler in der Geschichte. Bouvier, Bonn 1999, ISBN 3-416-02803-1.
- Adam Tooze: Ökonomie der Zerstörung. Die Geschichte der Wirtschaft im Nationalsozialismus. Siedler Verlag, München 2007, ISBN 978-3-88680-857-1 (zuerst engl. 2006: Wages of Destruction: The Making and Breaking of the Nazi Economy).
- Henry A. Turner: Die Großunternehmer und der Aufstieg Hitlers. Siedler Verlag, Berlin 1985, ISBN 3-88680-143-8.
- Hans-Ulrich Wehler: Der Nationalsozialismus. Bewegung, Führerherrschaft, Verbrechen 1919–1945. C.H. Beck, München 2009, ISBN 978-3-406-58486-2.
- Michael Wildt: Geschichte des Nationalsozialismus. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2008, ISBN 978-3-8252-2914-6.
- Wolfgang Wippermann: Der konsequente Wahn. Ideologie und Politik Adolf Hitlers. Bertelsmann Lexikon Verlag, Gütersloh 1989, ISBN 3-570-03950-1.
Референції
[едітовати | едітовати жрідло]Тоты даны суть часточно або цалком основаны на перекладї статї Nacismus на чеській Вікіпедії.
Одказы
[едітовати | едітовати жрідло]