Настінка (вышивка)

Матеріал з Вікіпедія
Фотографии настѣнок
Елипсоидна настѣнка
Традична настѣнка

Настѣнка (вышивка), мад. falvédő, нѣм. Wand Schutz — была бѣла вышивана завѣса на стѣну, великости около 50х100 цм, котра ся вѣшала на стѣну над шпором, жебы масть и иншы потравины, пырскаючи при готовлѣню стравы, не забабрали стѣну. Од часу до часу настѣнка ся вымѣнила и порайбала.

Походжѣня и росширѣня[едітовати | едітовати жрідло]

Мода вѣшати настѣнку пришла з нѣмецкых земель. Было то практичне, а заедно естетичне. Окрем того мало еще и выховну задачу. А навецей указовало, же газды сего домовства суть слушны люде.[1]

Настѣнкы неодовго росширили ся по вшиткых землях Австро-Мадярщины. Днесь уж мало де заховали ся, понеже модерны стѣновы материалы и мыючы средства подавають иншы добры способы на задержаня чистоты. Але суть богато представлены в музеях, и выставкы, котры ся там организують, мають великый успѣх. [1]

Зготовлѣня и хоснованя[едітовати | едітовати жрідло]

Мустер на вышиваня готовили людовы вытварници и продавали на пьяцах и торговицях. Рисовав ся на бѣлом полотнѣ зоз фаребныма церузками. Подля подложеного рисунка вышивала го даяка женска особа, припадно додаючи властну фантазию, а як была вышивка готова, по пару пару райбанях церузовый рисунок ся дочиста вымыв.

Настѣнка ся вѣшала не лем над шпором, але и над постельов, што стояла при стѣнѣ, над умывалником або лавором на умываня, ай хоть де инде, кедь требало охранити стѣну.

Настѣнковы сентенции[едітовати | едітовати жрідло]

  • Газда ми лем воду пие чистую, та я за дѣвоцтвом нич не баную.
  • Мужѣ, жены, стары, млады — всѣ овоча ѣдять рады.
  • Коминарю, дяблово створѣня, не дотыкай ся мня, бо ми згорить печѣня!

Жерела и одказы[едітовати | едітовати жрідло]

Референции[едітовати | едітовати жрідло]

  1. 1,0 1,1 Szathmáry István Pál

Тоты даны суть часточно або цалком основаны на перекладї статї Домаћица (вез) на серьбскій Вікіпедії.