Скептіцізм
Скептіці́зм (уд грец. σκέπτομαι skeptomai „глядати, думати за“) є сомніваня у знаньови, котроє ся держит за чистоє вірованя вадь доґму.[1] Быти скептичным значит сомнівати ся. Такоє удношіня часто ся мотивує чуством, ож екзістувучых доказув не доста, обы пудперти дакотроє тверджіня. Формално скептіцізм є темов у філозофії, а май конкретно епістемолоґії.
Май неформално скептіцізм є прояв сомніву, котрый ся годен кывати хотьякої темы, наприклад політикы, реліґії вадь псевдонаукы. Поєдны теоретикы розличавут „добрый“ вадь помірный скептіцізм, при котрому ся глядавут бізувні доказы перед приятьом даякої позиції, тай „пудлый“ вадь радикалный скептіцізм, суть котрого у абсолутному удмітованьови знаня.[2][3]
Філозофськый скептіцізм удмітує тверджіня, котрі ся держат за даноє з перспективы здорового смысла. Радикалні формы філозофського скептіцізма удмітувут, ож „знатя вадь раціоналноє вірованя возможні“ тай закликавут перестати домак судити на многі вадь ушыткі контроверзні темы. Май помірні формы твердят, ож нич не мож знати набізувно, вадь ож мы можеме дуже мало вадь такой нич знати за неемпіричні звіданкы, наприклад ци екзістує Буг, ци челядник має слободну волю, вадь ци є жывут по смерти. У античнуй філозофії скептіцізм ся розумів ги спосуб жывота, скапчаный из уднушньым спокойом.[4]
Скептіцізм удповідалный за многі важні удкрытя у науці и філозофії. Ун іншпіровав дакулко сучасных соціалных кывань. Реліґійный скептіцізм выступат за сомніваня у базовых реліґійных принципах, такых ги безсмертіє, провидіня тай удкровеня. Научный скептіцізм выступат за провірку віровань на бізувность через систематичноє зглядованя научным методом, обы найти на них емпіричні доказы.
Ник. ищи
[едітовати | едітовати жрідло]Референції
[едітовати | едітовати жрідло]- ↑ Pritchard, Duncan (2006). Contemporary Skepticism. http://www.utm.edu/research/iep/s/skepcont.htm. "Philosophical views are typically classed as skeptical when they involve advancing some degree of doubt regarding claims that are elsewhere taken for granted."
- ↑ Raynaud, Maurice (1 May 1981), Skepticism in Medicine: Past and Present, The Linacre Quarterly 48 (2), ISSN 0024-3639, https://epublications.marquette.edu/lnq/vol48/iss2/8/
- ↑ Sandkühler, Hans Jörg, ред. (2010). Skepsis/Skeptizismus. Enzyklopädie Philosophie. Meiner. https://meiner.de/enzyklopadie-philosophie-14071.html.
- ↑ Bett, Richard Arnot Home (28 January 2010) (по en). The Cambridge Companion to Ancient Scepticism. Cambridge University Press. p. 289. ISBN 978-0-521-87476-2. https://books.google.com/books?id=5V8pQDsM5poC&pg=PA289.
Література
[едітовати | едітовати жрідло]- Sextus Empiricus, Outlines of Pyrrhonism, R.G. Bury (trans.), Prometheus Books, Buffalo, NY, 1990.
- ISBN 0-674-99204-0 Diogenes Laertius: Lives of Eminent Philosophers
- ISBN 0-7914-3067-7 Grimes John, A Concise Dictionary of Indian Philosophy, SUNY Press 1996, New York
- ISBN 978-0-691-09550-9 Gregory N. Derry, What Science Is and How It Works, Princeton University Press 2002
- ISBN 80-7198-062-5 Filipský J., Liščák V., Heroldová H. a kol., Lexikon východní moudrosti, Votobia Olomouc 1996
Вонкашні удкликованя
[едітовати | едітовати жрідло]- Responses to skepticism
- Excerpts from the "Outlines of Pyrrhonism" by Sextus Empiricus
- Attempted refutation of external-world scepticism. Recently published books by philosopher Olaf M. Müller
- Article: Skepticism and Denial by Stephen Novella MD, The New England Journal of Skepticism
- Classical Skepticism by Peter Suber.
- On the Impossibility of Real A Priori Knowledge
- Чеськый клуб СІСІФОС - офіціалны сторінкы
- Чом суть скептікы скептічны
Тота статя є затля „Стыржень“. Поможте Вікіпедії так, же єй доповните і росшырите.