Меншына (соціолоґія): Роздїлы міджі ревізіями
мНемає опису редагування |
|||
| Рядок 44: | Рядок 44: | ||
[[Катеґорія:Громада]] |
[[Катеґорія:Громада]] |
||
[[bg:Малцинство]] |
|||
[[da:Minoritet]] |
|||
[[de:Minderheit]] |
|||
[[en:Minority group]] |
|||
[[eo:Malplimulto]] |
|||
[[es:Minoría]] |
|||
[[et:Vähemusrahvus]] |
|||
[[fa:اقلیت]] |
|||
[[fi:Vähemmistö]] |
|||
[[fr:Minorité]] |
|||
[[frr:Manerhäide]] |
|||
[[hak:Séu-su mìn-tshu̍k]] |
[[hak:Séu-su mìn-tshu̍k]] |
||
[[he:מיעוט]] |
|||
[[hi:अल्पसंख्यक]] |
|||
[[hu:Kisebbség]] |
|||
[[id:Minoritas]] |
|||
[[it:Minoranza]] |
|||
[[ja:社会的少数者]] |
|||
[[lt:Mažuma]] |
|||
[[ms:Kelompok minoriti]] |
|||
[[nds:Minnerheit]] |
|||
[[nl:Minderheid]] |
|||
[[nn:Minoritet]] |
|||
[[no:Minoritet]] |
[[no:Minoritet]] |
||
[[nrm:Minnoritaé]] |
|||
[[pl:Mniejszość narodowa]] |
|||
[[pt:Minoria]] |
|||
[[rmy:Seloro]] |
|||
[[ro:Minoritate]] |
|||
[[ru:Группы меньшинств]] |
|||
[[simple:Minority group]] |
[[simple:Minority group]] |
||
[[sk:Národnostná menšina]] |
|||
[[sl:Narodnostna manjšina]] |
|||
[[stq:Minnerhaide]] |
|||
[[sv:Minoritet]] |
|||
[[tr:Azınlık]] |
|||
[[uk:Меншина (соціологія)]] |
|||
[[zh:少数民族]] |
[[zh:少数民族]] |
||
Ревізія 19:24, 17 авґуста 2013
Меншына як соціолоґічне, політолоґічне і културно антрополоґічне понятя означує огранічену ґрупу особ, котря є інша од околїшнёй "векшыновой" громады і звычайно ся і сама розуміть быти ґрупов. Наприклад люде із зеленыма очами суть правда "меншынов", але меншыну у тім соціолоґічнім змыслї не творить, докы ся о них не зачне публічно дішкуровати, не зачнуть ся здружовати, припадно творити даяку репрезентацію. Статус меншыны залежыть на цїлку, проти якому ся меншына вымеджує: наприклад Корзічане суть на Корзіцї векшынов, але меншынов в рамках Француьзкой републікы.
Тому одповідать роздїлїня:
- штатістічна меншына, становлена лем даякыма характерістіками єднотливых особ.
- соціално-псіхолоґічна меншына, яка ся звычайно сама розуміть быти меншынов, припадно ся ай орґанізує.
Тіпы меншын
Вызначныма тіпами соціално-псіхолоґічных меншын суть:
- етнічна меншына, звычайно огранічена языком і културов;
- народностна меншына, урядно признана етнічна меншына;
- реліґійна меншына, становлена віров;
- языкова меншына, кідь не є разом і етнічнов меншынов (наприклад французькы і таліаньскы бісїдуючі жытелї Швайцарії.
Проблемы меншын
В модерных певно орґанізованых і централізованых державах суть меншыны соціалным і політічным проблемом в дакілько напрямах:
- Найбівше суть огрожены спонтанным і орґанізованым тиском громады і державы, якый ся намагать їх асіміловати, даколи і насилныма поступами. Проти тому іде концепт меншыновых прав, котрый міджінародне здружіня (ОЗН, Рада Европы ій.) просаджують до різных міджінародных документів і законів єднотливых штатів.
- Пак але мошуть вызна і добрї орґанізованы меншыны быти внутрополітічным і соціалным проблемом поталь, одкы навспак огрожують цїлость державы (смоть іредента).
- Неорґанізованы меншыны собі можуть чінити право на колектівны меншыновы права, але не мусить все быти ясне, хто є їх оправненым (леґітімным) говорцём. Ани меншыновы здружіня і сполкы не мусять мати достаточно шытку членьску базу - ай кідь были ряднї зволены - пак не суть репрезентами цїлой ґрупы.
Одказы
Повязаны статї
Література
- M. Mareš a kol., Etnické menšiny a česká politika: analýza stranických přístupů k etnické a imigrační politice po roce 1989. Brno: CDK 2004 - 139 s. ISBN 80-7325-050-0
- I. Gabal a kol., Etnické menšiny ve střední Evropě: konflikt nebo integrace. Praha: G plus G, 1999 - 341 s. ISBN 80-86103-23-4
- T. Sirovátka, Menšiny a marginalizované skupiny v České republice. Brno: Masarykova univerzita 2002 - 355 s. ISBN 80-210-2791-6
- T. Šišková (vyd.), Menšiny a migranti v České republice: my a oni v multikulturní společnosti 21. století. Praha: Portál, 2001 - 188 s. ISBN 80-7178-648-9