Метер
Метер є основна єдиніця довжкы, ёго штандартна значка є м.
Дефініція метра (із сістемы SI): Метер є довжка, котру перейде світло во вакуу за 1/299 792 458 с.
Множіня і дїлы
[едітовати | едітовати жрідло]З насобків і дїлів метра ся найчастїше хоснують наступны:
Аттометер
[едітовати | едітовати жрідло]Аттометер (значка ам) 10−18 метрів, рядом одповідать великости кварку
Фемтометер
[едітовати | едітовати жрідло]Фемтометер (значка фм), 10−15 метрів або 1 біліардтина метра, є довжкова єдиніця хоснованя в ядерній фізіцї, бо рядом одповідать великости атомового ядра. Ядерны фізіци єй на учтивость Енріка Ферміго неофіціално зовуть фермі (не мусять ани завести нову значку, бо „фм“ одповідать обидвом назвам).
Пікометер
[едітовати | едітовати жрідло]Пікометер (значка пм) є довжкова єдиніця, 10−12 ці біліонтина метра.
Напр. радіус атома гелія є 31 пм.
Нанометер
[едітовати | едітовати жрідло]Нанометер (значка нм) є довжкова єдиніця, 10−9 ці 1 міліардтина метра.
Напр. одлеглости атомів в певных латках суть рядово зломкы (тіпічно четвертина аж пятина) нанометра.
Мікрометер
[едітовати | едітовати жрідло]Мікрометер (значка µм або мкм) є довжкова єдиніця, 10−6 ці 1 міліонтина метра.
Напр. капка молгы мать дас 10 µм.
Міліметер
[едітовати | едітовати жрідло]Міліметер (значка мм) є довжкова єдиніця, 10−3 ці 1 тісячіна метра.
Удаваня розмірів в міліметрах є ужыване наприклад в конштрукції машын. В міліметрах за становленый час ся тыж удавать тыж множество доджу в метеоролоґії. Єден міліметер доджу значіть, же на каждый квадратный метер нападав єден літер.
Центіметер
[едітовати | едітовати жрідло]Центіметер (значка цм) є довжкова єдиніця, 10−2 ці 1 стотина метра.
Удаваня розмірів в центіметрах бывало ужыване наприклад у ставебницьтви, згруба в половинї 20. стороча ся але перешло на міліметры. В центіметрах ся тыж удавають вышкы уровни водных токів.
Деціметер
[едітовати | едітовати жрідло]Деціметер (значка дм) є довжкова єдиніця, 10−1 ці 1 десятина метра.
Кілометер
[едітовати | едітовати жрідло]Кілометер (značka km) є довжкова єдиніця, 103 ці 1 тісяч метрів.
Удаваня оддалености в кілометрах є ужыване наприклад в транспортї.