Атлас загроженых языкув світу
Атлас загроженых языкув світу (переже Черлена книга загроженых языкув) се выданя ЮНЕСКа, што вміщує деталный список загроженых языкув у світі. В януарі 2009 ся отворила доповняюча онлайнова верзія, де мож укладовати нову інформацію.
Історія
[едітовати | едітовати жрідло]Проект «Черлена книга загроженых языкув» быв зачатый на стрічі Комітета загроженых языкув Постояного межинародного комітета лінґвістув (CIPL), што проходила в 1992. годі в Парижови пуд еґідов ЮНЕСКа.[1] Матеріалы ся зачали зберати в слідуючум годі и першоє выданя атласа было напаровано в 1996. годі. Другоє выданя ся появило в 2001. годі, в 2009 ся появила ёго онлайнова верзія. Третёє выданя выйшло в 2010. годі.[2]
Класіфікація
[едітовати | едітовати жрідло]Атлас указує міру загрожености языка на основі девятёх факторув, з котрых майважный се передача языка межи поколінями.
- незагроженый (safe): на языкови говорят ушиткі поколіня, передача языка ся не вриват (сякі языкы не сут в Атласови)
- уразливый (vulnerable): на языкови говорит булшина дітий, айбо ёго хоснованя ся може ограничовати даяков областёв (напр. язык ся хоснує лиш дома)
- бізувно загроженый (definitely endangered): діти дома вже не учат язык ги материнськый
- силно загроженый (severely endangered): на языкови говорят старші поколіня; поколіня родичув може го розуміти, айбо не говорит на нёму из дітьми ци межи собов
- крітічно загроженый (critically endangered): маймолоді носителі сут старі люде, котрі говорят на языкови лиш почасти и рідко
- вымерлый (extinct): носителі вже не сут (в Атласови сут лиш языкы, вымерлі до 1950. годув)
Атлас удносит русинськый язык межи уразливі, а войводинськый русинськый межи бізувно загрожені.
Зазначкы
[едітовати | едітовати жрідло]- ↑ Matthias Brenzinger. Language diversity endangered — Berlin, New York: Mouton de Gruyter, 2008. — С. 206. — 454 с. — ISBN 978-3-11-017049-8.
- ↑ Previous editions (1996, 2001). UNESCO Atlas of the World’s Languages in Danger. UNESCO. http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/previous-editions-1996-2001/. [перевірено 31. януара 2015].