Перейти до вмісту

Сїверна Европа

Матеріал з Вікіпедія
(Напрямленый з Северна Европа)
Сїверна Европа.

Сї́верна Евро́паполітичный і ґеоґрафічный реґіон Европы, що замыкат у собі державы Скандінавії тай межованї теріторії (країны тай реґіоны). Сїверный реґіон Европы має дакілько означень. Ужоє означеня описує Сїверну Европу ги теріторію на сївер від южного побережа Балтіцького моря, що розміщає ся приблизно на 54° сїверної ширины, а ширшоє означеня може ґрунтувати ся на инакых ґеоґрафічных факторах, такых гий клімат тай еколоґія.

Єствуют всякі означеня Сїверної Европы, котрі усе замыкают у собі нордічні країни, часто брітанські островы тай балтіцькі країны, а даколи і Ґренландію.

Субреґіони Европы за ґеосхемов ОЗН.
  Сїверна Европа

Ґеосхема ОЗН — се сістема, выпарцёвана Статістічным віддїлом ОЗН, котра роздїлят країны світу на реґіоналні тай субреґіоналні ґрупы на основі класіфікації кодованя M49. Роздїленя учинено для статістічного удобства і не предпокладає ниякых предположинь про політічну ци иншаку принадлежность держав авадь теріторій.[1]

У ґеосхемі ОЗН сякі державы класіфікуют ся як Сїверна Европа:[2][3]:

Сїверна Европа має выгідноє економіко-ґеоґрафічноє положиня, якоє становит ся такыми рисами:

Клімат переважно морськый (Cfb), влажный контіненталный (Dfb), субарктічный (Dfc і Dsc) і тундровый (ET).

Теріторія почасти гориста, включно з сїверными вулканічными островами Ісландія тай Ян-Маєн, а ищи горськоє западноє побережа, Шкоцію тай Скандінавію.

Ґольфстрім ходь лем незначущо вплыват на клімат ушиткого реґіону. Із запада клімат мінят ся від морського до морського-субарктічного. На сївері тай у центрови Сїверної Европы клімат звычаём субарктічный авадь арктичный, а на выходї клімат переважно субарктічный і уміреный/ контіненталный.

Так само, як і клімат, і реліф, в реґіонови мінят ся ростинность, з рідков тундров на сїверови тай высокыми горами, бореалными лїсами в сїверено-выходных і централных реґіонах, уміренов смеречинов і умірено широколистяными лїсами, що ростут на югови, западови тай выходови.

Ґерманські языкы широко поширинї в сївернїй Европі, причом їхня голуза — скандінавські языкы, є майпоширинїшов ґрупов языків на Фаєрськых островах (фаєрськый)[4],  в Ісландії (ісландськый)[5], Данії (данськый), Норвеґії (норськый)[6]  і Швеції (шведськый)[7]. Выходноґерманськый анґліцькый язык є майпоширинішым першым языком на Джерсі[8], Гернсі, острові Мен, Споєному кралёвстві тай Ірсько[9][10]. Фінські языкы, зокрема фінськый тай естонськый, є майпоширинїшыми першыми языками Фінландії[11] тай Естонії[12] відповідно. Літовська тай латвійськый, є майпоширинїшыми языками Літвы[13] тай Латвії[14]. На Брітанськых островах говорят дакількома кельтськыми языками, включно з бритонськым, валлійськым тай ґелськый[15].

  1. UNSD — Methodology. unstats.un.org. https://unstats.un.org/unsd/methodology/m49/. [перевірено 17 червня 2019]. 
  2. UNSD — Methodology. unstats.un.org. https://unstats.un.org/unsd/methodology/m49/. [перевірено 17 червня 2019]. 
  3. World Population Prospects Population Database. Архівна копія з оріґінала зроблена 20 квітня 2010. https://web.archive.org/web/20100420040243/http://esa.un.org/unpp/definition.html. [перевірено 8 березня 2011]. 
  4. Faroeislands.fo
  5. Icelandic Language Act
  6. sprakradet.no
  7. Parkvall spraakstatistik
  8. Facts about Jersey
  9. BBC
  10. A short history of Ireland
  11. Språk i Finland
  12. Estonica.org -- The Estonian Language
  13. https://web.archive.org/web/20230104021935/https://osp.stat.gov.lt/statistiniu-rodikliu-analize/?hash=ea516958-db7e-431f-931e-0f42e7f9e6bc&portletFormName=visualization#/
  14. https://web.archive.org/web/20171011121119/http://www.vvk.lv/index.php?sadala=129&id=389
  15. https://web.archive.org/web/20220920200715/https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000187026/PDF/187026eng.pdf.multi