Перейти до вмісту

Придністровська Молдавська Републіка

Матеріал з Вікіпедія
Придністровська Молдавська републіка
рос. Приднестро́вская Молда́вская Респу́блика
рум. Republica Moldovenească Nistreană[1]
молд. кирил. Република Молдовеняскэ Нистрянэ[1]
укр. Придністро́вська Молда́вська Респу́бліка
Гімна
«Мы славим тебя, Приднестровье»
[2]

Location of Придністровя
Головне місто
(і найвекше місто)
Тірасполь
48°00′N 37°48′E / 48.000°N 37.800°E / 48.000; 37.800
Урядный язык російськый
молдавськый
украйинськый
Етнічны ґрупы (2015[3]) 29.1% росіян
28.6% молдаван/румынув
22.9% украйинцюв
2.4% булгарув
1.1% ґаґаузув
0.5% білорусув
0.2% придністровцюв
1.4% другых
(14% не уточнили)
Етнохоронім Придністряне, придністровці
Влада унітарна напувпрезідентська републіка
 -  Презідент Вадім Красносєльскій
 -  Премєрміністер Алєксандр Розенберґ
 -  Спікер Верьховної рады Алєксандр Коршунов
Теріторія
 -  вєдно 4,163 км2 
Хыба выразу: Нерозпознаный роздїловый знак „,“ sq mi 
Популація
 -  шацованя марець 2024 367,776 (проґноз Молдовы)[4] 
 -  списованя 2015 475,373[3] 
 -  густота 73.5/км2 
190,4/sq mi
ГДП (номіналный) шацованя 2021
 -  вєдно $1.201 млрд[5] 
 -  на жытеля $2,584 
Валута Придністровськый рубель
Часова зона EET (UTC+2)
 -  лїтнїй час EEST (UTC+3)
Телефонный код +373 ²
1 Флаґ РФ має єднакый леґалный статус из флаґом Придністровя. В ПМР российский флаг разрешили использовать наравне с государственным [In the PMR, the Russian flag is allowed to be used on par with the state flag]. RIA Novosti (in російська). 12 April 2017. Archived from the original on 5 March 2020. Retrieved 26 February 2025.
2 +373 5 тай +373 2.

Придністро́вська Молда́вська Репу́бліка, ПМР (молд. Република Молдовеняскэ Нистрянэ, рос. Приднестровская Молдавская Республика, укр. Придністровська Молдавська Республіка), колоквіално Придністро́вя (молд. Нистрения, рос. Приднестровие, укр. Придністров'я) є непризнана держава у Восточнуй Европі. Она контролує булшину узького пантлика земли межи ріков Дністер тай молдавсько-украйинськым гатаром, и мало території на другому боці рікы. Майвеликым варошом и столицьов є Тірасполь. Територія Придністровя межинародно признана частьов Молдовы; офіціална назывка Молдавської републікы на територію — Адміністративно-територіалні єдиниці лівого берега Дністра (рум. Unitățile Administrativ-Teritoriale din stînga Nistrului)[6] вадь Лівый (берег) Дністра (рум. Stînga Nistrului).[7]

Коріня політичної ситуації у реґіоні походит уд Молдавської Автономної Совєтської Соціалістичної Републікы, сформованої у 1924. році удну Украйинської ССР. Бігом Другої світової войны Совєтськый союз на території на тот момент уже неекзістувучої Молдавської АССР тай Бессарабії Румынського Корольства у 1940 сформовав Молдавську Совєтську Соціалістичну Републіку. У 1990. рокови, кой СССР ся розпадав, заклала ся Придністровська Молдавська Совєтська Републіка из надійов лишити ся у Совєтському союзі, аж Молдова ся скапчає з Румынійов авадь уборе собі независимость (што ся и стало у авґустови 1991). Недовго по тум у марцьови 1992. року ся зачав воєнный конфлікт межи ПМСР тай Молдовов, котрый ся кунчив перемирьом у юлійови того рока.

У договорі за перемиря была вытворена тристороння (Молдова, Росія, Придністровя) Ворошна контролна комісія, а на території розміщені миротворці трьох сторон, обы слідити за додержаньом перемиря.[8] Хоть перемиря ся не нарушало, політичный статус території ся лишат нерішеным: Придністровя де факто незалежна напувпрезидентська републіка[9] из свойим урядом, парламентом, армійов, поліційов, пощов, валутов тай реєстраційов моторув.[10][11][12][13] Орґаны Придністровя установили свою конституцію, флаґ, державну гімну тай ерб. У 2005. рокови Молдова тай Украйина пудписали договор, подля котрого придністровські компанії, котрі хотят експортовати товары через украйинськый гатар мусят быти зареєстровані у молдавськых орґанах.[14] Тот договор быв імплементованый по тому, як у 2005 стала платна Місія Европської унії из пригатарної помочи Молдові тай Украйині (анґл. European Union Border Assistance Mission to Moldova and Ukraine, EUBAM).[15] Кромі непризнаного придністровського громадянства булшина придністрян мавут молдавськоє громадянство,[16] айбо многі з них сут ищи російськыма, румынськыма вадь украйинськыма громадянами.[17][18] Основні етнічні ґрупы у Придністровйови тото росіяне, молдаване, румыны тай украйинці.

Придністровя, як и Абхазія и Южна Осетія, є постсовєтськов зонов „замороженого конфлікта“.[19] Сі три часточно признані вадь непризнані державы держат цімборські удношіня помежи собов тай формувут Сообщество за демократію тай права націй (Сообщество непризнаных держав).[20][21][22]

У марцьови 2022. рока Парламентська асамблея Рады Европы прияла резолуцію, котра означує територію окупованов Російов.[23]

  1. 1,0 1,1 Локално румынськый язык ся кличе молдавськым и записує ся кирилицьов
  2. Smoltczyk, Alexander (24 April 2014). "Hopes Rise in Transnistria of a Russian Annexation". Der Spiegel. Retrieved 25 November 2018. The breakaway region has its own military, its own constitution, a national anthem (called "We Sing the Praises of Transnistria") and a symphony orchestra which is known abroad.
  3. 3,0 3,1 Перепись населения ПМР (по ru). 9 March 2017. https://privetpmr.ru/perepis-naseleniya-pmr. 
  4. Peste 358 mii de locuitori din Regiunea Transnistreană dețin cetățenia Republicii Moldova și peste 367 mii figurează în registrul de stat al populației (по ro). Guvernul Republicii Moldova (Biroul Politici de Reintegrare). 17 April 2024. https://gov.md/ro/content/peste-358-mii-de-locuitori-din-regiunea-transnistreana-sunt-cetateni-ai-republicii-moldova. [перевірено 19 April 2024]. 
  5. Макроэкономика: Динамика и структура валового внутреннего продукта в 2021 году [Macroeconomics: Dynamics and structure of GDP in 2021 / Nr.2/249 - pg.3 (2022)]. Приднестровский Республиканский Банк [Pridnestrovian Republican Bank]. http://cbpmr.net/data/prbvd249_1.pdf. [перевірено 30 April 2023]. 
  6. Law No. 173 from 22 July 2005 "About main notes about special legal status of settlements of left bank of Dnestr (Transnistria)": Romanian Архівовано 15 януара 2013., Russian Архівовано 15 януара 2013.
  7. Moldova. territorial unit: Stinga Nistrului (Transnistria). CIA. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/print_2051.html. [перевірено 30 June 2012]. 
  8. TRANSDNIESTRIAN CONFLICT. https://2001-2009.state.gov/documents/organization/13611.pdf. [перевірено 2 May 2024]. 
  9. Статя 55 Конституції Придністровської Молдавської републікы
  10. Jos Boonstra, Senior Researcher, Democratisation Programme, FRIDE. Moldova, Transnistria and European Democracy Policies Архівовано 8 авґуста 2018., 2007
  11. Hinteregger, Gerald; Heinrich, Hans-Georg (2004). Russia – Continuity and Change. Springer. p. 174. ISBN 3-211-22391-6. https://archive.org/details/russiacontinuity0000unse/page/174. 
  12. Rosenstiel, Francis; Lejard, Edith; Boutsavath, Jean; Martz, Jacques (2002). Annuaire Europeen 2000/European Yearbook 2000. Martinus Nijhoff Publishers. ISBN 90-411-1844-6. 
  13. Bartmann, Barry; Tozun, Bahcheli (2004). De Facto States: The Quest for Sovereignty. Routledge. ISBN 0-7146-5476-0. 
  14. European Union Border Assistance Mission to Moldova and Ukraine (EUBAM) Архівовано 16 октобра 2017., November 2007
  15. Background – EU Border Assistance Mission to Moldova and Ukraine. Eubam.org. http://www.eubam.org/en/about/overview. [перевірено 30 May 2013]. 
  16. Der n-tv Atlas. Die Welt hinter den Nachrichten. Bertelsmann Lexicon Institute. 2008. page 31
  17. Education and Information – the golden passport for young Transnistrians. 26 September 2019. https://fpc.org.uk/education-and-information-the-golden-passport-for-young-transnistrians/. [перевірено 30 January 2021]. 
  18. Transnistria: Russia's satellite state an open wound in Eastern Europe. 28 May 2019. https://www.dw.com/en/transnistria-russias-satellite-state-an-open-wound-in-eastern-europe/a-48942598. [перевірено 30 January 2021]. 
  19. Vladimir Socor, Frozen Conflicts in the Black Sea-South Caucasus Region. http://www.iasps.org/eng_editor/socor_show.php?lang=&main=&type=6&article_id=356. [перевірено 26 March 2014]. , IASPS Policy Briefings, 1 March 2004
  20. Абхазия, Южная Осетия и Приднестровье признали независимость друг друга и призвали всех к этому же (по ru). Newsru. 17 November 2006. http://www.newsru.com/russia/17nov2006/aup.html. [перевірено 26 March 2014]. 
  21. Head of Foreign Ministry of the Republic of South Ossetia congratulated Minister of Foreign Affairs of the PMR with Sixth Anniversary of Creation of Community for Democracy and Rights of Nations. The Ministry of Foreign Affairs of the PMR. 15 June 2012. https://mid.gospmr.org/en/ftG. [перевірено 29 May 2024]. 
  22. Vichos, Ioannis F.. Moldova's Energy Strategy and the 'Frozen Conflict' of Transnistria. Ekemeuroenergy.org. http://www.ekemeuroenergy.org/en/index.php?option=com_content&view=article&id=179:moldovas-energy-strategy-and-the-frozen-conflict-of-transnistria&catid=45:caspian-sea-black-sea-and-south-east-europe&Itemid=69. 
  23. Necșuțu, Mădălin (16 March 2022). Council of Europe Designates Transnistria 'Russian Occupied Territory'. Balkan Insight. https://balkaninsight.com/2022/03/16/council-of-europe-designates-transnistria-russian-occupied-territory/. [перевірено 19 March 2022].