Перейти до вмісту

Межинародный женськый день

Матеріал з Вікіпедія
Німецькый плакат «Женскый день» (1914)

Межинаро́дный де́нь борьбы́ за права жен (анґл. International Women's Day), повна назва Межинаро́дный де́нь боротьбы́ за права́ же́н і межинаро́дный мир (розолуціёв ОЗН від 1977 року) — є межинароднов датов, яку каждого року сяткуют 8. марца на споминку про културнї, політічнї та соціально-економичнї досягненя жен.[1] Темов сёї даты такойже є рух за людьскі права, выдїляючи права жен, заохочуючи увагу до такых питань, ги полова рівноправность, сексізм, репродуктивнї права тай насилство відносно жен.[2] Межинародный день борьбы за права жен зачав ся як соціалістичноє політічноє сято і є помішаным в културі вецерных держав, майнавперед в Европі, особливо в соціалістичному блоцї. В плынутї 20 стороча він сятковав ся в СССР тай державах соцтабору ги державноє сято. Межинародный день борьбы за права жен є майзначущым із феміністічных сят.

Первый раз сятковало ся 28. фебруара 1909 року в США за ініціативы соціалістичної партії Америкы як «Національный день жены»[3]. Слїдуючого року, одушевлёнї американскым взором, участницї Другої межинародної соціалістичної женської конференції в Коданї вырішили каждый рік за взором Межинародного дня труда сятковати «День жен», присяченый майнавперед борьбі за достаня женами выборных прав.[4] 19. марца 1911 року в Австро-Мадярщинї, Данії, Нїмещинї тай Швайцовы первый раз удїяв ся женськый день, якый в плынї слїдуючых дакількых років сятковав ся в розличнї днї вкінци фебруара ці на зачатку марца. Із зачатку 1920. років у Совітскому Союзї утвердилась дата 8. марца, затым, шо іменно в сесь день 1917 року з демонстрації роботниць зачалася Фебруарна револуція. Відтогды день сятковав ся переважно в державах «совітского блоку»[5], закы ёго у 1967 роцї не взяли на вызброєня феміністкы другої волны.[6] 1977 року, за совітскої ініціативы, резолуціёв Орґанізації Зъєдиненых Націй достав статус межинародного дня.[7][8]

  1. Nations, United. International Women's Day (по en). United Nations. Архівна копія з оріґінала зроблена 7 березня 2021. https://web.archive.org/web/20210307203632/https://www.un.org/en/observances/womens-day. [перевірено 8 березня 2021]. 
  2. About International Women's Day (по en). International Women's Day. Архівна копія з оріґінала зроблена 3 червня 2016. https://web.archive.org/web/20160603171245/https://www.internationalwomensday.com/About. [перевірено 8 березня 2021]. 
  3. International Women's Day History | International Women's Day | The University of Chicago (по en). iwd.uchicago.edu. Архівна копія з оріґінала зроблена 8 квітня 2017. https://web.archive.org/web/20170408081654/https://iwd.uchicago.edu/page/international-womens-day-history#1909%20The%20First%20National%20Woman's%20Day%20in%20the%20US. [перевірено 7 квітня 2017]. 
  4. Second International Conference of Socialist Women стр.21
  5. Rochelle Goldberg Ruthchild, «From West to East: International Women's Day, the First Decade», Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History, vol. 6 (2012): 1-24.
  6. Temma Kaplan, «On the Socialist Origins of International Women's Day», Feminist Studies, 11/1 (Ярь, 1985)
  7. International Women's Day, 8 March (по EN). www.un.org. Архівна копія з оріґінала зроблена 8 березня 2020. https://web.archive.org/web/20200308132802/http://www.un.org/en/observances/womens-day/background. [перевірено 7 березня 2020]. 
  8. Nations, United. Background | International Women's Day (по en). United Nations. Архівна копія з оріґінала зроблена 9 березня 2022. https://web.archive.org/web/20220309194906/https://www.un.org/en/observances/womens-day/background. [перевірено 8 березня 2021].