Перейти до вмісту

Выкричник

Матеріал з Вікіпедія

Выкричник[1][2] ци воскличник[3] ! — пунктуаційный знак, котрый ся обычно кладе у кунци речіня и майчасто выражат силні емоції вадь дає акцент на обсяг речіня. Выкричник як самостуйна іконка став символом на означованя потребы звернути увагу, наприклад у варувучых дорожных знаках. У прямуй бесіді выкричник годен указовати на тото, ож персонаж гойкат, є зачудованый авадь шокованый.

Другі хоснованя выкричника:

  • У математиці означує факторіалы.[4]
  • У подакотрых языках проґрамованя выкричник перед выразом указує на лоґічноє запереченя (NOT). Наприклад, !A значит „не A“. Комбінація != годна значити „не рувноє“.
  • Поєдны языкы, як и Межинародный фонетичный алфавіт, хоснувут знак (U+01C3 ǃ latin letter retroflex click, дуже похожый на выкричник, на означіня клынцовых согласных.

Ґрафічно выкричник узират як цятка из вертикалнов линійов над нив. Выкричник годен ся хосновати уєдно из звідалником, трьома цятками вадь у виді дакулкох выкричникув, залежно на ефект авадь тон, котрый автор текста хоче передасти.

В Юнікодови выкричник представленый як U+0021 ! exclamation mark.

Поєдны языкы мавут специфічноє хоснованя выкричника; наприклад у іспанському ся хоснує перевернутый выкричник (U+00A1 ¡ inverted exclamation mark) на зачаткови речіня, а пак обычный у кунци: ісп. ¡Casi la matas!, „Мало сь ї не убив!“ — айбо кой выкричник ся хоснує удну партичок, обы указати на іронію вадь зачудованя тверджіньом, перевернутый еквівалент ся не пише: ісп. Dice que esta noche no va a salir de fiesta (!), „Ун уповів, ож не йде днесь на вечуркы (!)“.[5]

Історія выкричника як пунктуаційного знака досігат у Середні вікы: писарі часто додавали вшелиякі значкы у рукописы, обы указовати на зміны в тоні, павзы авадь акценты.[6] Межи нима быв punctus admirativus[7] („знак восторга“) — знак, візуално похожый на сучасный выкричник, котрым указовали ся восторг, чудованя и другі силні емоції.[8] Опис першого сучасного хоснованя выкричника приписує ся таліянському ученому Алпоеї да Урбізалії и датує ся 14. сторочам.[9][10][11] Подля літераторкы 21. стороча Флоренс Гезрет,[12] да Урбізалія „дуже ся миреґовав“, ож челядь читала тексты монотонно, даже тоты, котрі мали передавати силні чуства.

  1. Плїшкова, Анна; Копорова, Кветослава; Ябур, Василь; Цітрякова, Зденка; Голубкова, Михала (2019) (по русинськы). Правила русиньского правопису з ортоґрафічным і ґраматічным словником. Пряшів: Пряшівска універзіта в Пряшові у Выдавательстві Пряшівской універзіты. p. 47. ISBN 978-80-555-2323-1. https://www.unipo.sk/public/media/39244/FINAL-lexika%2008-06-2021_1.pdf. 
  2. Фонтаньскій, Генрик; Хомяк, Мирослава (2000) (по русинськы). Ґраматыка лемківского языка. Katowice: Śląsk. p. 123. ISBN 83-7164-178-8. https://lemko.org/pdf/gramatyka.pdf. 
  3. Алмашій, Михаил; Керча, Іґорь; Молнар, Василь; Попович, Стефан (1999) (по русинськы). Материнськый язык: писемниця русинського языка (Первоє управленоє уданя ed.). Мукачово: Общество им. А. Духновича. p. 57. 
  4. Factorial Function !. https://www.mathsisfun.com/numbers/factorial.html. [перевірено 2020-09-10]. 
  5. interrogación y exclamación (signos de) 3. a) (по es). Diccionario panhispánico de dudas. Real Academia Española. 2005. https://www.rae.es/dpd/interrogaci%C3%B3n. [перевірено 14 January 2023]. 
  6. Jensen, Priscilla M. (6 April 2023). "'An Admirable Point' Review: Exclaim Yourself!". The Wall Street Journal. Archived from the original on 2023-04-12. Retrieved 2023-04-13.
  7. The exclamation point — "a sign of failure" (по en-US). https://carsonparkdesign.com/exclamation-points/. [перевірено 2023-04-13]. 
  8. Weiskott, Eric (2012), Making Beowulf Scream: Exclamation and the Punctuation of Old English Poetry, The Journal of English and Germanic Philology 111 (1): 25–41, doi:10.5406/jenglgermphil.111.1.0025, ISSN 0363-6941 
  9. Silla, Mirko (2021-12-03). Iacopo Alpoleio, l'urbisalviense che inventò il punto esclamativo (по it-IT). https://junior.cronachemaceratesi.it/2021/12/03/alpoleio-lurbisalviense-che-invento-il-punto-esclamativo/63322/. [перевірено 2023-04-13]. 
  10. An Admirable Point: A Brief History of the Exclamation Mark!. https://www.publishersweekly.com/9781567927870. [перевірено 2023-04-13]. 
  11. BBC Radio 4 - Word of Mouth, Exclamation Marks!! - Exclamation Marks!! Why do we love to hate them? (по en-GB). https://www.bbc.co.uk/programmes/articles/3QcsHvWyxYtlkcqdM71lbV3/exclamation-marks-why-do-we-love-to-hate-them. [перевірено 2023-04-13]. 
  12. Hazrat, Florence (2022-11-17). "I'm spontaneous! I'm sincere! I'm infantile and deeply annoying! How the exclamation mark divided the world". The Guardian (in британский английский). ISSN 0261-3077. Archived from the original on 2023-04-13. Retrieved 2023-04-13.